Milliyyətin ümdə rüknünü təşkil edən şey dildir. Dil adətən hər bir heyətin hankı bəşər dəstəsinə mənsub olduğunu göstərir bir lövhədir. Dil milliyyətin hamısını təşkil etməsə də, yüzdə doqsanını vücuda gətirən böyük bir amildir. Bir milliyyəti məhv edib aradan götürmək qəsdində olan siyasilər də əsl bunun üçündür ki, təmsil (asimilasyon) əməliyyatı icra edərkən ən birinci fikirlərini dilə verir və ən əvvəl bir millətin dilini yaddan çıqartmağa səy edirlər. Qədim zamanlarda -ki insanlar daha mübtədi bir halda idilər, din daha qüvvətli bir ictimai amil ədd olunuyordu- hakim millətləri özləri kibi etmək üçün dini tədbirlərə təvəssül ediyorlar və əlləri altındakı millətlərin etiqadına ilişiyorlardı. Halbuki, dildə daha mühüm bir qüvveti-ictimai olduğunu dərk edən avropalılar bunun əksinə hərəkət etdilər. Dincə heç bir təzyiqdə bulunmayıb və yayınki, bu xüsusda şədid tədbirlər ittixaz eləməyib, bütün hümmətlərini ziri-hakimiyyətlərinə aldıqlar
... Ardını oxu